Hükümdar

Yazar Niccolò Machiavelli

“Peki, niye bugün Machiavelli’den geriye korkunç bir pragmatizm kaldı? Niye bugünün egemen düşüncesi, Machiavelli’den, ‘amaç için her yol mübahtır’ ana fikrini çıkarıyor. Aslında bunun cevabı da oldukça basit; Machiavelli’nin devrimci sınıfı, bugünün tutucu sınıfı hâline gelmiştir. Düne, somut Machiavelli denk düşerken bugüne ise Machiavelli soyutlaması -yani Makyavelizm- denk düşmektedir.” Orhan Gökdemir

Tükendi

Orhan Gökdemir

Hükümdar hem sevilen hem korkulan bir insan olmalıdır. Bu iki özellik bir arada bulunamıyorsa birinden vazgeçilecekse korkulan insan olmak iyidir çünkü insanlar genellikle nankör, değişken, ikiyüzlü, tehlikeden kaçan, çıkarlarında hasis yaradılıştadırlar. Kendilerine iyilik yaptıkça sizinle olurlar fakat tehlike baş gösterince herkes ortadan yok olur. İnsanlar yaratılıştan kötü oldukları için bir çıkar karşısında sevgi bağları yok olur. Oysa korku ile bağlanmış olanlar ceza tehdidi altında oldukları için bu bağlar kopmaz. Hükümdar halkı öyle korkutmalıdır ki sevilmese bile nefret de uyandırmamalıdır. Halkın malına ve ırzına dokunulmazsa bu da sağlanabilir. Gerektiğinde sebepleri açıkça belirtilerek birinin kanına girilebilir ancak özellikle kimsenin malına dokunmamak gerekir çünkü insanlar babalarının kaybını unuturlar da mallarının kaybını unutamazlar.

Yukarıdaki alıntıda da görüldüğü üzere Machiavelli, Hükümdar ile sadece siyaset üzerine sağlam bir yapıt ortaya koymakla kalmamış; bir ruh bilimci titizliğiyle insanları gözlemlemiş, davranışlarının altında yatan nedenleri görmüş ve böylece teorilerini sağlam temeller üzerine dayandırmıştır. Salt bir siyaset eseri yazmamış, insanlığın özüne dair pek çok bilgiyi de bizlere sunmayı başarmıştır.

Çevirmen	Anita Tatlıer
Kategori	Deneme Her Dem İyi Kitaplar
Cilt Türü	Karton Kapak
Basım Tarihi:	2012
Basım Yeri:	Ankara
Baskı Sayısı	1. baskı
Ebat:	13.5X21.5
Dil:	Türkçe
Kâğıt Türü:	Kitap Kâğıdı
Sayfa Sayısı:	132
Barkod:	9786051210483
ISBN:	978-605-121-048-3

Yazar hakkında haber bulunamadı.

Niccolò Machiavelli

3 Mayıs 1469 tarihinde, Floransa'da doğdu. Soylulardan olan ailesi, zaman içerisinde burjuvalığa düştü. Babası Bernardo, orta gelirli bir avukat idi. Machiavelli, genç yaşında Latinceyi öğrendi; Latin ve Yunan edebiyatında kendisini geliştirdi.

Floransa, 1494 yılında Fransa Kralı VII. Charles tarafından işgal edildi ve şehri yöneten Medici ailesi kentten sürüldü. Savonarola adlı bir rahip yönetimi ele alsa da geçen dört yılın ardından burjuvalar Savonarola'yı yerinden ederek demokratik bir rejim kurdu. Machiavelli yirmi dokuz yaşında, yeni kurulun sekreterlik görevine getirildi. Buradaki görevini on dört yıl sürdürdükten sonra 1512 yılında gerçekleşen Ravenna Savaşı'nda İspanyollar Floransa'yı işgal etti ve Machiavelli'nin sekreterlik görevi sona erdi. Ağır bir para cezasına çarptırıldı ve bir yıl süreyle Floransa'yı ter etmesi yasaklandı. 1513 yılında Medici ailesine bir komplo düzenlendi ve Machiavelli'nin adı da bu komploya karıştı. Üç ay hapis cezası aldı, işkence gördü. Serbest bırakıldığında işsiz kaldı ve son çare olarak Floransa'ya birkaç kilometre uzaklıkta bulunan Santa Andrea kasabasındaki bir çiftliğe yerleşti.

Çiftlikte Francesso Vettori ile tanıştı ve ikili sıkı dost oldular. Machiavelli, dostuna yazdığı bir mektupta De Principatus (Hükümdarlıklar Üzerine) adlı bir eser yazdığından söz etti. Altı yıda tamamladığı bu eserini sonraları Hükümdar adıyla yayımladı. 1518 yılında ise La Mandragola adlı satirik bir komedi yazdı ve oyunları, yazıldıkları iki yıl içerisinde sahnelendi. Yönetim ile ilişkilerini güçlendirdi ve böylece 1521 yılında Savaş Sanatı adlı kitabını yayımlama imkânı buldu. Kardinal Giulio de Medici, Machiavelli'yi himayesine aldı; ona anayasa taslağı hazırlama ve Floransa tarihini yazma görevlerini verdi.

Machiavelli temelde, siyasal düşünüş biçimlerinin laikleştirilmesi ve bilimselleştirilmesi gerektiğini savundu. Kiliseye karşıydı ve laikliği savundu lakin hükümdarın gerektikçe dini bir alet olarak kullanabileceğini belirtti. Ona göre bir yönetici, dindar görünmeliydi.

Dünya olaylarının açıklanmasında "kader" kavramını öne süren dinî görüşten uzaktı. Ona göre insan doğası bencil ve kötüydü. Zira başarıya ulaşmak adına mümkün olan her yola, her araca başvurulmalıydı. Ona göre toplumlar, bencil insan topluluklarıydı ve böyle bir ortamda liderin bencil olmaması düşünülemezdi. Ahlaki kurallar içerisinde hareket etmek, hükümdarı yıkıma götürebilirdi. Yazdığı Hükümdar adlı kitabında da bu görüşlerini kaleme alarak devrin hükümdarlarına nasihatlerde bulundu. Başarılı bir siyasetçi ve lider olmak için erdemin değil, yalnızca erdemli görünmenin önemli olduğunu vurguladı. Machiavelli, Hükümdar adlı kitabında siyasetin ahlaktan bağımsız ve kendi kuralları ile işleyen bir alan olduğunu öne sürdü. Hükümdar, onun en ünlü eseri hâline geldi lakin Machiavelli işlediği konular itibarıyla felsefeden uzaklaşarak siyasete yöneldi. Yönetime dair önerileri ve geliştirdiği yöntemler, Makyavelizm adlı düşünce sistemini doğmasına öncülük etti. Makyavelizm, her şeyi hiçbir sınır yokmuş gibi yapma düşüncesi olarak tanımlandı.

1527 yılında Floransa'nın işgali ile birlikte Medici iktidarı bir kez daha sona erdi. Burjuvalar, yeni bir demokratik rejim kurdu ve yeni yöneticiler, Mecidilere yakın olan kimseye güvenmeyerek hepsii devlet kurumlarından uzaklaştırdı. Şahsına güvenilmediği için hayak kırıklığına uğrayan ve üzüntü duyan Machiavelli, aniden hastalandı. 22 Haziran 1527 tarihinde vefat etti.