Yazar Hakkında

1940 yılında Saray / Van’da dünyaya geldi. İlkokulu doğduğu ilçede, ortaokulu Özalp’ta okudu. Van Atatürk Lisesi (1961), Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi (1966) mezunudur. Ortaokul ve lise öğrenciliği yıllarında Van civarındaki medreselere de devam etti. İlâhiyat Fakültesinde okuduğu yıllarda da bu alandaki çalışmalarını geliştirdi.

Fakülteden mezun olurken ‘Zerdüşt ve Avestası’ adlı lisans tezini verdi. Aynı yıl Adana Kız Lisesi’nde din bilgisi öğretmeni olarak çalışma hayatına başladı. 1968 yılında Millî Eğitim Bakanlığınca açılmış olan sınavı kazanarak Konya Yüksek İslâm Enstitüsüne (SÜ İlâhiyat Fakültesi) Fars Dili ve Edebiyatı öğretim görevlisi olarak atandı. Bu görevde iken bir yıllığına Arap dili ve edebiyatı alanında ihtisas için Bağdat’a gönderildi. Bağdat Edebiyat Fakültesinden uzmanlık sertifikası aldı. Bu arada “Konya Yusuf Ağa Kütüphanesinde Bulunan Farsça El Yazması Eserler” adlı tezini vererek yüksek lisans çalışmasını tamamladı.

1973’te askerliğini bitirince üç yıl Kayseri ve üç yıl da Bursa İlâhiyat Fakültelerinde Fars dili ve edebiyatı dersleri yanında, İslâm tarihi derslerini okuttu. Bu dönemlerde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arap Fars Filolojisinde “Şeyh Nasiru’ddin Mahmud El-Hoyi’nin (Ahi Evren) Hayatı, Çevresi ve Eserleri” adlı doktora tezini tamamlayarak, 1975 yılında doktor unvanını aldı.

1979 yılında Selçuk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesine, bir yıl sonra da aynı üniversitenin Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümüne öğretim görevlisi olarak atandı. Bu dönemde iki yıl süreyle Kültür Bakanlığının “Türkiye Yazma Eserler Toplu Kataloğu” çalışmalarına katıldı. Yine bu dönemde İslâm Konferansı Teşkilatı (IRCICA) temsilcisi olarak Konya ve çevresindeki kütüphanelerde bulunan tabiat ilimlerine dair el yazması eserlerin kataloğunu hazırladı. Bu çalışmasından dolayı bir takdir belgesini almaya hak kazandı. 1990 yılında doçent oldu ve görevli bulunduğu fakültenin Tarih Bölümü Ortaçağ Tarihi öğretim üyeliğine getirildi. 1996 yılında profesör unvanını aldı. Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü başkanı olarak görevini sürdürdü.

Eski şiir geleneğine uyarak Sarayî mahlasıyla Azerbaycan Türkçesi, Farsça ve Anadolu Türkçesiyle yazdığı kasideler, gazeller, rubaîler ve mesnevîlerden oluşan bir divanı yayımlandı. Makaleleri, 1981 yılından itibaren Hareket, Hak Söz, SÜ Selçuklu Araştırmaları, SÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, SÜ Selçuklu Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları, Belleten, Osmanlı Araştırmaları, Cem, Tarih ve Toplum, Türk Araştırmaları, İran Mecelle-i Maarif dergilerinde yayınlandı. Yüzden fazla bilimsel toplantı, kongre, seminer ve sempozyuma bildiriler sunarak katıldı. Yurt içi ve yurt dışı pek çok kurum ve kuruluştan 50 civarında takdirname, plaket ve başarı belgeleri aldı.

Arapça, Farsça, Pehlevice ve Kürtçe bilen Prof. Bayram’ın, “Tarihin Kuyumcusu” isimli söyleşi kitabı 2020 yılında yayınlandı. Mehmet Akif Koç’un 2020 yılında kendisiyle gerçekleştirdiği nehir söyleşi kitapları “Mikail Bayram’ın Aynasında 99 İsim” ve “Mikail Bayram’ın Aynasında 99 Kavram” başlıkları altında iki ayrı eser olarak Elips Kitap tarafından yayınlanacak.

 Yayınlanmış Eserleri:

A. Telif Eserleri:

1. Konya Yusuf Ağa Kütüphanesindeki Farsça Yazma Eserler Kataloğu, Konya 1971.

2. Fatma Bacı ve Bâcıyân-ı Rûm (Anadolu Bacıları Teşkilâtı), Damla Ofset Matbaacılık, Konya 1987.

3. Ahi Evran ve Ahi Teşkilâtının Kuruluşu, Damla Matbaacılık, Konya 1991.

4. Şeyh Evhadü-din Hâmid el-Kirmânî ve Evhadiyye Tarikatı, Damla Matbaacılık, Konya 1993

5. Fil Olayının Mahiyeti (Fil Suresinin Yeni Bir Yorumu), Fecir Yay., Ankara 1996.

6. Tarihin Işığında Nasreddin Hoca ve Ahi Evran, Bayrak Matbaası, İstanbul 2001.

7. Türkiye Selçukluları Üzerine Araştırmalar, Kömen Yay., Konya 2003.

8. Destursuz Bağdan Üzüm Yiyenler, Kömen Yay., Konya 2004.

9. Sosyal ve Siyasî Boyutlarıyla Ahi Evran-Mevlânâ Mücadelesi, Konya 2005.

10. Selçuklular Zamanında Konya’da Dinî ve Fikrî Hareketler, Nüve Kültür Merkezi Yay., İstanbul 2008.

11. Danişmentoğulları Devleti’nin Bilimsel ve Kültürel Mirası, Konya 2009.

 B. Tercüme Eserleri

12. İslâm İnkılâbının Programı (Ebu’l Âlâ Mevdudi), İstanbul 1968.

13. Ahi Evran, Tasavvufi Düşüncenin Esasları, TDV Yay., Ankara, 1995.

14. Ahi Evran, İmanın Boyutları (Metâli’ü’l-îman), Damla Ofset Matbaacılık, Konya 1996.

15. İbn Teymiye, Hüseyin b. Mansur el-Hallac, Damla Ofset, Konya 2003.

16. Şeyh Evhadü-din Hâmid el-Kirmânî ve Menakıb-nâmesi, Kardelen Yay., İstanbul 2005.