Ezop
Ezop
MÖ 621 yılında, rivayete göre Trakya’da doğdu. Farklı rivayetlerde Firigya, Trakya, Samos, Sardeis ve Mısır’da doğduğu söylentilerine de yer verildi. Bir süre köle olarak Samos Adası’nda yaşadı. Azat edilmesinin üzerine birçok yolculuk yaptı.
Aristotales; bir anlatısında Ezop’un, yolsuzluktan yargılanan bir siyasetçiyi tilki ile kirpinin öyküsünü anlatarak nasıl savunduğuna yer verdi. Anlatıya göre Ezop mahkemede: “Bir tilkinin başı pirelerle derde girmiş, başka bir kirpi de onu pirelerden kurtarmasını isteyip istemediğini sormuş. Tilki: ‘Hayır, bu pireler doydu; artık fazla kan emmiyorlar. Onları kovalarsan yerlerine yeni, aç pireler gelir.’ demiş.” Bu öyküsüyü anlattıktan sonra mahkeme jürisine dönerek şu sözleri dile getirmiş: “Dolayısıyla saygıdeğer jüri üyeleri, müvekkilimi cezalandırırsanız onun yerine onun kadar zengin olmayan birileri gelir ve sizi daha da beter soyar.”
Ezop, fabl adı verilen öyküleriyle tanınır. Kahramanları hayvanlardan oluşan bu öykülerin içeriğinde muhakkak bir öğüde yahut ders niteliğinde olaylara yer verilir. Her bir masal, insanlara toplumsal düzen içerisinde mutlu yaşamanın yollarını göstereye çalışır ve temel ahlaki değerleri benimsetme amacı güder.
“Ezop Masalları”nın gerçekten Ezop tarafından yazıldığına dair net kanıtlar yoktur. Öyküler, başlangıçta manzum olarak anlatılmış; daha sonra sonra yazıya geçirilmiş didaktik ürünlerdir. Şahsına mal edilen masalların bilinen en eski derlemesi, MÖ 4. yüzyılda Phaleroslu Demetrios tarafından hazırlandı. Bu derlemeden sonra, MS 1. yüzyılda yaşayan Gaius Iulius Phaedrus, masalları Latince olarak derledi. Ardından Barios ise masalları Yunanca olarak yeniden kaleme aldı.
Ezop Masalları, birçok yazara esin kaynağı olmasının yanı sıra özellikle Fransız yazar Jean de La Fontaine’i etkisi altına aldı.
Ezop, Yunanistan’ın Parnassos Dağı’nın güneybatısında bulunan Delphoi kasabasına yaptığı yolculuk sırasında bir cinayete kurban gitti.
Kaynak: Derdiyok, İ. Çetin. “Sadi’nin Bostan’ı ve Ezop Masalları’nda ortak temalar.” Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12.12 (2003).
